Rotterdam was in 1968 de eerste stad in Nederland die een metrolijn opende. Het eerste traject was de Noord-Zuidlijn (later Erasmuslijn genoemd) van Centraal Station naar Zuidplein, die met een lengte van nog geen 6 km een van de kortste metrolijnen ter wereld was. Het metronet groeide echter snel; in 1974 bereikte deze metrolijn de geïsoleerd gelegen wijk Hoogvliet en in 1985 zelfs voorstad Spijkenisse. In 1982 werd de Oost-Westlijn (later Calandlijn genoemd) geopend die van Coolhaven naar Capelsebrug liep en in minder dan vier jaar al sterk was uitgebreid; aan de westkant naar het Marconiplein en aan de oostkant met een bovengronds sneltramtracé met twee aftakkingen in het stadsdeel Prins Alexander. In 1994 werd Capelle aan den IJssel met een derde aftakking aan deze lijn verbonden, in 2002 werd de lijn aan de westzijde via Schiedam en Pernis eveneens verbonden met Hoogvliet en Spijkenisse en in 2005 kwam de laatste uitbreiding gereed waarbij de zeer noordoostelijk gelegen wijk Nesselande met een kort metrotraject aan het sneltramtraject werd gekoppeld. Hierna is er weinig meer bijgebouwd, maar zijn er wel NS-spoorlijnen overgenomen. In 2006 werd de Hofpleinlijn van Rotterdam Hofplein naar Den Haag Centraal onderdeel van RandstadRail, een gedeeld project van RET en HTM waar ook de Zoetermeerlijn in werd geïntegreerd. In 2010 kwam een verbindende tunnel in gebruik die de metro's rechtstreeks vanaf de Hofpleinlijn naar het Rotterdamse metronet leidt, zodat het onhandig gelegen station Hofplein niet meer gebruikt hoefde te worden. Tevens werden in 2009 de namen Erasmuslijn en Calandlijn vervangen door de letters A, B, C, D en E (elk voor één van de aftakkingen van de al bestaande lijnen). Als laatste werd in 2019 de Hoekse Lijn van Schiedam naar Hoek van Holland verbouwd en bij het metronetwerk gevoegd.

Het wagenpark van de Rotterdamse metro bestaat momenteel uit type B (MG2/1), S (SG2/1) en R (SG3, RSG3 en HSG3). Voor museumdoeleinden is van zowel het oude type M als T een exemplaar bewaard gebleven.

Materieel

Type M / MG2

Omdat het Type M al in 2002 uit dienst is gegaan, heb ik helaas geen foto's van dit type in actieve dienst. Van de 71 gebouwde stellen, genummerd in de series 5000 en 5100, is er één exemplaar bewaard gebleven. Het gaat om metrostel 5024, dezelfde die in 1968 is gebruikt voor de officiële openingsrit met prinses Beatrix en prins Claus. Het stel is eigendom van Stichting RoMeo en wordt gestald in hun museumremise te Hillegersberg. Tijdens een open dag op 10 februari 2008 zag ik de 5024 voor het eerst, terwijl er duidelijk nog aan het interieur werd gewerkt.

In 2018 bestond de Rotterdamse metro 50 jaar en om dit te vieren werd MG2 5024 vijf dagen lang ten toon gesteld in station Blaak. Het interieur van het stel was al enige jaren klaar en het was voor deze gelegenheid ingericht als klein museum over de geschiedenis van de Rotterdamse metro. Het is helaas niet gelukt de 5024 rijvaardig te krijgen voor dit jubileum. Op 12 februari bracht ik een bezoekje aan deze metro, die zoals we kunnen zien ook die dag goed bezocht werd.

Type T / SG2, RSG2

Vanwege de komst van de nieuwe Oost-Westlijn kwam in 1982 het Type T in dienst. Omdat het traject Capelsebrug - Ommoord/Zevenkamp is uitgevoerd met bovenleiding en gelijkvloerse kruisingen, is de metro hier wettelijk een (snel)tram. Daarom heeft de SG2 naast pantografen bijvoorbeeld ook richtingaanwijzers. Aanvankelijk droegen deze stellen een donkerblauwe (bijna zwarte) kleurstelling met rode en beige accenten, maar deze is rond de eeuwwisseling vervangen door grijs met groene en rode accenten. De foto toont een onbekend SG2-stel op de Calandlijn naar Schiedam Centrum tijdens een stop op station Blaak, 3 april 2008.

In 2006 is de Hofpleinlijn, de spoorlijn tussen de stations Den Haag Centraal en Rotterdam Hofplein, verbouwd tot 'lightrailverbinding' en bij het Rotterdamse metronet gevoegd. Omdat de lijn net als het sneltramgedeelte van de metro is uitgevoerd met bovenleiding, werd er in de beginperiode gereden met verbouwde stellen van het Type T. Vanwege technische mankementen op het traject waar de metro samen rijdt met de Haagse tramlijnen 3 en 4, kon er pas vanaf 3 september 2007 doorgereden worden van Nootdorp naar Den Haag Centraal. De foto (overigens mijn eerste van een Rotterdamse metro) toont RSG2-stel 5268 op spoor 11 van Den Haag Centraal op 3 november 2007, exact twee maanden na de start van deze dienst.

De elf verbouwde RSG2-stellen hebben tot medio 2009 dienst gedaan, toen ze werden vervangen door de nieuwe RSG3-metro's. Dit moest sowieso gebeuren voordat de Hofpleinlijn aan de rest van het metronet werd gekoppeld, want de RSG2-stellen waren uitgevoerd met een beveiligingssysteem waardoor ze niet meer op de rest van het net konden rijden. Tussen december 2008 en november 2009 zijn de elf stellen vervangen, waarna de RSG3's sinds 2010 via een nieuwe tunnel naar Rotterdam Centraal rijden. De foto toont RSG2-stel 5262 op 30 maart 2009 tijdens een van zijn laatste stops op station Hofplein. Voor meer over de verbouwing van deze lijn kan je terecht op de eigen pagina van de Hofpleinlijn.

Sinds de verlenging van de Calandlijn naar Spijkenisse in 2002 werden de SG2-stellen voornamelijk ingezet op de diensten vanuit Ommoord en Zevenkamp (sinds 2005 Nesselande) naar Schiedam Centrum. Sinds 2010 zijn dit de lijnen A en B, de dienst Spijkenisse - Capelle heet sindsdien lijn C. Op 9 maart 2012 maakt een metrotrein met de 5239 achterop een stop op station Marconiplein, onderweg als lijn B naar Nesselande.

Vanwege zijn werkzaamheden in de brandbeveiliging kwam mijn vader af en toe achter de schermen bij de RET. Zo ook op 3 mei 2012, toen hij bij de remise 's Gravenweg de terzijde gestelde en bijna volledig bekladde 5215 op de foto kon zetten. Opvallend is de eindbestemming De Akkers, aangezien er geen lijnletter bij staat en er vóór de ABCDE-tijd de benaming Spijkenisse werd gebruikt.

Een deel van de uit 1980 stammende SG2-stellen is in 2012 verkocht aan het metrobedrijf van de Turkse stad Bursa. Op 16 oktober 2012 vertrok de 5259 als eerste exemplaar vanuit de remise 's Gravenweg. Hoewel dit type bijna nooit op deze lijn te vinden was, stond de koersrol op D R'dam Centraal, waarschijnlijk zodat men op de snelweg wist waar dat gevaarte vandaan kwam. Het vertrek ging overigens niet helemaal volgens plan, de combinatie was namelijk te lang om de doorgaande weg op te draaien. De volgende dag is het alsnog gelukt.

Op 22 oktober 2012 maakt de 5217 (met weigerende koersrol) samen met de 5239 en 5243 een stop op spoor 20 van Schiedam Centrum, als lijn B naar Nesselande. De 5217 is uiteindelijk als museumstel bij Stichting RoMeO terechtgekomen.

Vier jaar na de buitendienststelling in 2009 was de RSG2-vloot nog steeds niet gesloopt. Sinds 2010 stonden de stellen opgeslagen op een industrieterrein in Groot-Ammers. Niet lang na het maken van deze foto's op 13 januari 2013 zijn de stellen een voor een afgevoerd. Links een close-up van de 5266 en 5261, rechts een plaatje dat ik nog tussen de gebouwen door kon schieten van de 5262 en 5270.

Drie SG2's met de 5236 op kop naderen station Alexander als lijn A naar Schiedam Centrum, 7 september 2013.

Hoewel het einde van de SG2's er nu echt aan zat te komen en ze al jaren praktisch alleen nog op de lijnen A en B ingezet werden, kwam ik op 4 november 2013 op Kralingse Zoom tot mijn verassing toch nog een drietal SG2's tegen op lijn C. De foto toont de 5243 die achterop reed.

Toen ik op 10 mei 2016 van school naar huis fietste, kwam ik bij Rijnhaven per toeval dit transport tegen. We zien SG2/1's 5413 en 5402 die SG2 5218 naar de remise Waalhaven trekken, waar ze twee dagen later op transport naar de sloper is gezet.

De voor het museumbestand van Stichting RoMeO gereserveerde SG2 5217 op 26 juni 2021 op het terrein van de werkplaats Kleiweg. Vanwege de aanwezigheid van chroom-6 in het voertuig is er nog niet begonnen met het opknappen ervan.

De 5217 is niet de enige bewaarde SG2, al is het wel de enige volledige. De kop van de 5201 staat namelijk al enige tijd in de museumremise te Hillegersberg. Dit stel is in 2007 uitgebrand en alleen de kop is bewaard gebleven en naar Stichting RoMeO gegaan. Het is de bedoeling om er op termijn een simulator in te bouwen, maar tot die tijd is de kop voornamelijk in gebruik als opslag.

Type B / MG2/1 + Type S / SG2/1

In 1998 verscheen er een nieuwe generatie metrostellen op het spoor, namelijk de MG2/1 en de SG2/1. Net als bij voorgaande series staat de M voor metro, de S voor sneltram, en slaat de 2 op het aantal bakken. Omdat er in de praktijk echter nooit een enkel tweewagenstel wordt ingezet, zijn deze stellen uitgevoerd met slechts één bestuurderscabine, vandaar de toevoeging '/1'. De foto toont MG2/1 5330 op 5 november 2011 op zijn eindpunt Rotterdam Centraal, klaar om een korte dienst te rijden op lijn D naar Slinge.

MG2/1 5326 met een weigerende koersrol op lijn C naar De Akkers, 22 oktober 2012.

Vanaf 2013 zijn de analoge koersrollen van de MG2/1 en SG2/1 vervangen door digitale versies. Links de 5336 nog met analoge exemplaren, rechts de 5339 die al van nieuwe is voorzien, allebei op Rotterdam Centraal op 9 februari 2013.

Drie stellen SG2/1 (Type S), met achteraan de 5403, rijden op 6 september 2022 weg van station Alexander als lijn A naar Binnenhof. Tussen 2014 en 2016 is de kleurstelling die we hierboven zagen verruild voor de R-net huisstijl, waarbij de rode deuren het meest in het oog springen. Wat betreft de uiterlijke verschillen tussen Type S en Type B zien hier we dat Type S is uitgevoerd met richtingaanwijzers en een extra ruitje in de raamstijl.

Type R / RSG3, SG3, HSG3

Het gloednieuwe metrostel 5503 wordt op 13 december 2008 tentoongesteld tijdens de open dag in de NedTrain-werkplaats te Leidschendam. De 5500-serie staat ook wel bekend als het type RSG3 en is de eerste deelserie van het Metrotype R, waar ook de 5600-serie (SG3) en de 5700-serie (HSG3) toe behoren. Gedurende 2009 zijn de RSG3-stellen ingevoerd op de RandstadRail Erasmuslijn, maar sinds de koppeling daarvan met de rest van het metronet duiken ze met enige regelmatig op elke lijn op.

RSG3-metrostel 5508 op 25 oktober 2012 op spoor 11 van Den Haag Centraal. De metro heeft ondertussen een eigen station gekregen, waardoor de sporen 11 en 12 weer vrij zijn gekomen voor de NS.

Sinds eind 2009 is de SG3 ingestroomd, die technisch identiek is aan de RSG3 maar de normale RET-kleurstelling draagt. De stellen kwamen in dienst op lijn C, maar toen in 2012 eindelijk alle stellen geleverd waren, doken ze met enige regelmaat op elke lijn op. Op de foto zien we de 5608 op lijn A naar Schiedam Centrum bij station Alexander, 24 maart 2013.

SG3 5617 op 6 april 2013 op spoor 3 van Kralingse Zoom. Dit is een van de twee stations van de Rotterdamse metro met vier perronsporen. Van noord naar zuid zijn de sporen 1-3-2-4 genummerd. De sporen 1 en 2 zijn in gebruik voor doorgaande metro's en spoor 3 wordt gebruikt als keerspoor voor de avond- en weekenddiensten op lijn A (Binnenhof - Kralingse Zoom), wat hier ook het geval is. Spoor 4 wordt uitsluitend gebruikt voor rijtuigen die inrukken naar de remise 's Gravenweg.

Een tweetal SG3's op lijn E passeert de overweg in de Kleiweg op 23 maart 2013. Komende vanaf links op deze foto's, schakelen de metrostellen pas na de overweg over van derde rail naar bovenleiding. Zodoende wordt deze overweg dus stroomloos gepasseerd. Voor het geval er een metro stil komt te staan op de overweg is er voor de zekerheid wel een geleidedraad aangebracht.

Een SG3 op lijn E naar Slinge halteert op station Voorburg 't Loo, 15 juli 2013.

Metronet

Omdat Marconiplein van 1984 tot 2002 het eindpunt van de Oost-Westlijn/Calandlijn was, is dit station uitgevoerd met een derde spoor voor kerende metro's. Sinds het verlengen van deze lijn via Schiedam en Pernis naar Hoogvliet werd Marconiplein een doorgaand station en verloor het derde spoor haar functie, waardoor sindsdien ook het derde perron verlaten is. De trap in de achtergrond leidt waarschijnlijk naar het RET-kantoor in het stationsgebouw.

Statenwegtracé

Op 29 september 2009 werd het nieuwe metrostation van Rotterdam Centraal geopend. Door de komst van lijn E was het nodig om het voormalige, twee doodlopende sporen tellende station aan te passen, zodat kerende metro's de doorgaande metro's niet in de weg zitten. Sindsdien zijn er drie sporen, waarvan - in ieder geval sinds het doortrekken van lijn E naar Slinge - de buitenste twee gebruikt worden voor de doorgaande lijn E en de middelste als keerspoor voor lijn D. Dat doortrekken gebeurde pas in 2011, waardoor er aanvankelijk geen noodzaak was om lijn D op het middenspoor te laten keren. Zo stond de 5304 stil op het spoor richting Den Haag om later weer naar Spijkenisse te vertrekken.

RSG3 5534 is gearriveerd op zijn eindstation Hofplein. Het is hier 2 juli 2010, een maand later is dit station buiten gebruik gesteld door de ingebruikname van het Statenwegtracé dat de Hofpleinlijn met de rest van het Rotterdamse metronet verbindt.

RSG3 5509 is op 19 juli 2010 onderweg naar station Hofplein op wat sinds dat jaar lijn E heet en maakt daarbij een korte stop op het pas geopende station Meijersplein, dat het iets noordelijker gelegen ex-NS-station Wilgenplas vervangt.

Op 18 augustus 2010 komt een RSG3-stel net aan op spoor 2 van station Blijdorp, dat de dag ervoor geopend is. In het begin werd er maar in één tunnelbuis gereden en stopten beide richtingen op hetzelfde perron. Vanuit het trapgat van het station kan men goed zien dat dit station met zo'n 20 meter het diepste metrostation is van Rotterdam.

Toen ik op 17 december 2011 op station Leidschendam-Voorburg af kwam lopen, zag ik een bord waarop het nog ging over lijn E naar Hofplein, terwijl het tracé naar Rotterdam Centraal al ruim een jaar in gebruik was. Toen ik de achterkant van het bord zag ging ik echter nog verder terug in de tijd: daar ging het nog over de Erasmuslijn.

De 5517 staat op 5 november 2011 op zijn eindstation Rotterdam Centraal, klaar om een slag naar Den Haag Centraal te maken. Een maand later zouden de diensten van lijn E verlengd worden naar Slinge en daarmee een deel van de korte diensten op lijn D overnemen.

Verbouwing station Alexander

Twee metrotreinen maken op 15 juli 2010 een stop op station Alexander. Links drie SG2-stellen op lijn B naar Nesselande, rechts drie SG2/1-stellen op lijn A naar Binnenhof. Het station is in 2019 ingrijpend verbouwd, waarbij de karakteristieke boogvormige afdaken zijn verdwenen. Voor meer foto's hierover kun je terecht op de pagina van station Rotterdam Alexander.

Hoekse Lijn

Tot 2019 was Schiedam Centrum het eindpunt van lijnen A en B. Daarom kwamen de meeste metro's hier binnen met Niet instappen op de koersrol, zoals we links ook zien. Soms werd  zelfs al de eindbestemming van de volgende rit getoond, zoals rechts het geval is. Beide foto's zijn van 3 maart 2012.

Op 30 september 2019 is na meer dan twee jaar vertraging de Hoekse Lijn heropend als onderdeel van de Rotterdamse metro. Lijn A rijdt sindsdien door van Schiedam Centrum naar Vlaardingen West, lijn B rijdt met de helft van de diensten naar Steendijkpolder in Maassluis en met de andere helft naar Hoek van Holland Haven. Twee dagen voor de opening, op 28 september, kon iedereen die wilde een gratis ritje maken op de Hoekse Lijn. De foto toont HSG3-metrostel 5715 op station Maassluis Centrum, klaar voor vertrek naar Schiedam Nieuwland, het eindpunt van deze tijdelijke pendeldienst.