DM-'90 (Buffel)

Het Dieselmaterieel '90, kortweg DM-'90, was een serie dieselelektrische treinstellen van de Nederlandse Spoorwegen. De 53 tweewagenstellen verschenen vanaf 1996 op het spoor en waren bedoeld om de oudere DE2- en DE3-stellen te vervangen op de niet geëlektrificeerde lijnen. Vanaf 1999 begon NS deze lijnen geleidelijk aan te verliezen aan andere vervoerders, wat ervoor zorgde dat er ook een aantal Buffels bij NoordNed (later Arriva), Veolia en Syntus terecht kwamen. De meeste nieuwe vervoerders schaften echter op korte termijn nieuw materieel aan, waardoor NS al snel met een overschot aan dieseltreinstellen zat. Het doek viel uiteindelijk in 2017, toen de Nederlandse Spoorwegen simpelweg geen dieselbaanvakken meer bediende en de treinstellen overbodig raakten. Een groot deel van de vloot is aan de Poolse maatschappij SKPL verkocht.


Een DM'90 van NS op een van de sporen bij de werkplaats Zwolle op 18 mei 2007. Opvallend aan dit treintype is het ontbreken van de drie schuine blauwe strepen, die tot dan toe standaard waren op stoptreinmaterieel van NS.

 

Daarachter was nog een DM'90 van Syntus te zien, die hun Buffels in dezelfde kleurstelling hadden gestoken als hun Lint-stellen door slechts een kleine toevoeging op de zijkanten.

 


Terwijl een intercity van de Randstad naar het noorden op het naastgelegen spoor een stop maakt, staat op 23 december 2009 een Buffel op spoor 5 van station Zwolle te wachten op vertrek als stoptrein naar Nijverdal West.. Met het ingaan van de dienstregeling van 2010 eerder die maand is de treindienst Enschede - Zwolle opgeknipt in Enschede - Nijverdal en Zwolle - Nijverdal West, vanwege de bouw van een gecombineerde spoor- en autotunnel in Nijverdal.

 

Als brugklasser ging ik op kamp naar Summercamp Heino. De spoorlijn Zwolle - Almelo loopt hier dwars doorheen, waardoor ik in die paar dagen dan aardig wat Buffels voorbij heb zien komen. Op 25 april 2012 is de 3426 net vanuit station Heino vertrokken naar Zwolle. Dit is overigens het treinstel dat na de buitendienststelling van het DM'90 naar het Spoorwegmuseum is gegaan.


Een van de vier Buffels van RegioNS staat op 26 juli 2012 op spoor 3 van station van Apeldoorn te wachten op vertrek naar Zutphen. RegioNS was een dochteronderneming van NS die van 2004 tot 2012 de treindienst Apeldoorn - Zutphen verzorgde. Nadat er eerst vier andere stellen werden ingezet, zijn deze om financiële redenen in 2009 vervangen door de 3402, 3404, 3412 en 3414. Deze werden hierbij voorzien van een RegioNS logo en de eindbestemmingen Zutphen en Apeldoorn op de zijkanten.

 

De 3402 van RegioNS komt op 31 juli 2012 station Zutphen binnenrijden, om daarna weer een slag naar Apeldoorn te maken. De oplettende kijker heeft het misschien al opgemerkt, maar de treinstellen staan "verkeerd om" op de rails; rijdend naar Zutphen staat 'Apeldoorn' op kop en vice versa.

 

Op een van de opstelsporen stonden de 3414 en de 3404 buiten dienst.

 


Syntus-stel 59 (ex-NS 3437) rijdt op 3 augustus 2012 op de stoptreindienst Arnhem - Doetinchem en maakt daarbij gebruik van spoor 6b van het niet lang daarvoor nieuw geopende station Arnhem.

 

Syntus-stel 53 (ex-NS 3453) als stoptrein naar Winterswijk. Op deze foto kunnen we nog een keer duidelijk de aangebrachte Syntus-bestickering zien. Het rode vlak helemaal links bevat de mededeling dat Arriva per december 2012 deze diensten overneemt.

 

Buffel 3444 als stoptrein van Arnhem naar Tiel. Dit was destijds ook een treindienst van Syntus, maar het treinstel heeft geen Syntus-bestickering of -nummer. De 3444 is namelijk één van de vier oorspronkelijke RegioNS-stellen die na 2009 aan de kant zijn gezet en sindsdien enkel nog zo nu en dan opdoken als reserve bij Syntus.


RegioNS 3412 bij aankomst in Apeldoorn op 24 november 2012.

 

Na de opmars van Arriva in 2012 was het DM-'90 alleen nog te vinden op de trajecten Zwolle - Enschede en Zwolle - Kampen. Op die laatste verbinding hebben treinstellen 3403 en 3410 jarenlang de dienst uitgemaakt. Mijn laatste foto's van Buffels in actieve dienst zijn dan ook van deze stellen. Links komt de 3410 op 25 mei 2013 via spoor 12 station Zwolle binnen rijden, terwijl we rechts de 3403 zien die door de machinist aan het eind van perron 13 was opgesteld.

 


Op 16 april 2016 kwam ik op een opstelterrein in Nijmegen een aangename verrassing tegen, namelijk een grote verzameling buiten dienst gesteld materieel: drie Sikken (nu van Stichting Locomotor), een hele boel Plan V's, twee rijen DDM-rijtuigen en een lange rij Buffels. Vanwege de gele sticker op de neus kunnen we het voorste treinstel identificeren als één van de vier (3401 en 3443 - 3445) die tot 2009 voor RegioNS reden.

 

Op 28 december 2018 was het opstelterrein goed gevuld gevuld met vrijwel de gehele vloot DM-'90. Ongeveer een jaar eerder was definitief het doek gevallen voor de Buffels, toen NS de diensten Zwolle - Enschede en het Kamperlijntje verloor aan Arriva.

 

Dezelfde stellen gezien vanuit een andere hoek. Op 14 april 2019 heeft er in één van deze treinstellen een explosie plaatsgevonden, waarbij één dode viel. Klik hier voor een artikel van De Gelderlander over dit voorval. In het jaar hierop is een groot deel van de vloot verkocht aan de Poolse maatschappij SKPL. Een ander deel is bij Brouwers Techniek in Blerick terecht gekomen, waarvan het doel nog niet bekend is. Verder is er een stel gereserveerd voor verhuurritten in de toekomst en is er een exemplaar naar het Spoorwegmuseum gegaan.

 

Zie ook:

Railhopper