In 1875 werd de eerste paardentramlijn in Amsterdam in gebruik genomen door de Amsterdamse Omnibus Maatschappij (AOM). Toen het net in 1900 zo'n vijftien lijnen telde, is het overgenomen door de gemeente onder de naam Gemeente Amsterdam (GTA). In 1906 werden twaalf van de dertien lijnen geëlektrificeerd, alleen lijn 12 bleef nog een paardentramlijn tot die ook werd geëlektrificeerd in 1916. Door de annexatie van de gemeente Sloten werd er in 1921 een nieuwe paardentramlijn bij het net gevoegd, maar deze werd in 1925 alweer vervangen door een buslijn. Tot 1930 is het net fors uitgebreid naar 25 lijnen. Daarna heeft de grootte van het net vanwege crisis en oorlog een tijdje gefluctueerd. In 1943 fuseerde de GTA met de Gemeenteveren tot het Gemeentevervoerbedrijf (GVB). Vanaf de jaren '50 begonnen er door de bouw van nieuwe wijken weer af en toe nieuwe lijnen bij te komen.

In 1990 kwam het sneltramtraject naar Buitenveldert en Amstelveen in dienst. Tramlijn 5 reed hierover naar Amstelveen Stadshart, terwijl metrolijn 51 doorreed naar Amstelveen Westwijk. Vanwege het verschillende materieel dat hier reed waren de haltes uitgevoerd met zowel hoge als lage vloer. Dit traject is in 2020 verbouwd tot volledig laagvloers, waarbij de metrodienst is vervangen door een nieuwe tramlijn die per 2022 doorrijdt naar Uitgeest.

In 2005 kwam lijn 26, beter bekend als de "IJtram", gereed. Ook dit is een opvallende lijn, vanwege de bijna metro-achtige uitvoering. Aanvankelijk was ook het plan om dit als metroverbinding te realiseren, maar uiteindelijk is toch voor een tram gekozen. In de jaren '90 is ter voorbereiding hierop zelfs een stukje metrotunnel aangelegd bij het Centraal Station dat daarna nooit in gebruik is genomen.

Het wagenpark van de Amsterdamse tram bestaat momenteel uit de zogenaamde "Trapwagens", type 11G en 12G (in dienst sinds 1990), de Combino's, type 13G en 14G (in dienst sinds 2002) en de Urbos 15G-trams (in dienst sinds 2020).

Klik hier voor de aparte pagina over de Amsterdamse museumtrams.

Op 25 oktober 2012 was ik voor het eerst in Amsterdam om wat trams op de foto te zetten. Omdat er een strakke reisplanning was ben ik niet verder gekomen dan het stationsplein, waar vanwege alle drukte helaas niet de beste plaatjes te schieten zijn. Gelukkig zat er wel wát bruikbaar materiaal bij, zoals deze foto van Combino 2073 die staat te wachten op vertrek als lijn 9 naar Diemen Sniep.

Op lijn 4 naar Station RAI kwam de 784 voorrijden. Dit is een tram uit de 9G-serie, die samen met de 10G-serie ook wel bekend staat als Blokkendoos. De helft van dit tramtype is in 2009 afgestaan aan het trambedrijf van Sarajevo, de andere helft is in 2016 volledig uit dienst gegaan bij het GVB.

Tweemaal een Combino op de twee hoogste lijnnummers van het Amsterdamse tramnet. Links zien we de 2146 op de in 2013 opgeheven lijn 25 naar de President Kennedylaan, rechts de 2138 op lijn 26 naar IJburg.

Op 22 juli 2018 is, na jaren van gedoe, eindelijk de Amsterdamse Noord-Zuidlijn in gebruik genomen. Hierbij werd meteen het tramnet ingrijpend gereorganiseerd. Op drie dagen daarvoor heb ik Amsterdam bezocht om een aantal dingen vast te leggen die we niet meer terug zullen zien. Zo zien we hier bijvoorbeeld Combino 2030 op lijn 13 naar Geuzenveld naast 11G-tram 914 op lijn 5, die sindsdien hierna naar de Westergasfabriek rijdt in plaats van het Centraal Station..

12G-tram 827 rijdt als lijn 24 naar VU Medisch Centrum langs het nieuwe metrostation Rokin, waar men op straatniveau zichtbaar nog het een en ander af te werken had.

Vergezeld door een verkeerspylon draait de 2103 van het Muntplein het Rokin op, terwijl deze op lijn 14 onderweg is van Flevopark naar Slotermeer. Deze lijn rijdt sindsdien tussen Centraal Station en Flevopark.

Tweemaal een Combino in de Reguliersbreestraat. Links de 2080 op lijn 4 naar Station RAI (met in de achtergrond de Munttoren), rechts de 2077 op lijn 9 naar Centraal Station. De oostelijke tak van lijn 9 is sindsdien samengevoegd met de westelijke tak van lijn 12 tot de nieuwe lijn 19; het lijnnummer 9 bestaat nu niet meer in Amsterdam.

Combino 2069 op lijn 14 naar Flevopark tijdens een stop op het Rembrandtsplein, iets dat  onveranderd is gebleven.

Tweemaal lijn 4 in de Utrechtsestraat, iets dat ook onveranderd is gebleven. Links de 2114 naar Station RAI, rechts de 2130 naar Centraal Station. De foto's illustreren trouwens ook goed dat je voor tramfoto's zonder fietsers erop toch echt verder het centrum uit moet.

Op het Rokin kwam ik de bontgekleurde 2093 met een kapotte koersrol tegen. Deze is blijven hangen op lijn 12, dus is er een stuk papier met lijnnummer 4 en de bijbehorende lijnkleuren tegen de ruit geplakt.

De nadruk hoeft niet altijd op de trams te liggen, zeker niet in mooie steden als Amsterdam. We zien hier 12G-tram 817 op de Dam. Dit is overigens ook mijn laatste foto van een 11G/12G-tram, voordat ze in 2021 aan de kant werden gezet.

Als afsluiter nog één laatste bijzonderheid: lijn 14 was de enige gebruiker van de sporen die dwars over de Dam liggen, om zo van het Flevopark in het oosten bij het Slotermeer in het westen te komen. Lijn 14 rijdt sindsdien vanaf het Flevopark naar het Centraal Station en gaat daarbij rechtdoor over de Dam, dus dit tafereel zullen we niet meer zien.

Combino 2036 rijdt op 6 februari 2022 een rit op lijn 3 van de Westergasfabriek naar het Flevopark en passeert daarbij de halte Wibautstraat.

Vanwege een omleiding kwam de 2109 op lijn 7 naar Slotermeer ook langs deze halte.