Utrechtse (snel)tram

Net als de meeste andere grote steden in Nederland had Utrecht in het begin van de 20e eeuw een elektrische tram. De Gemeentetram Utrecht telde vijf lijnen en heeft bestaan van 1906 tot 1938. Verder waren er ook nog verschillende interlokale tramlijnen die in en om de stad Utrecht reden, waarvan de laatste stopte in 1949.

In de jaren '70 was de satellietstad Nieuwegein zo gegroeid dat er behoefte was aan een spoorverbinding met Utrecht. Uiteindelijk is de keuze gevallen op een sneltramtracé, waar in 1983 voor het eerst exploitatie op plaatsvond. Er werd gereden vanaf het Moreelsepark (nabij het Centraal Station) naar Nieuwegein-Zuid (lijn 100) en naar Nieuwegein Doorslag (lijn 101). In 1985 werd lijn 101 verlengd naar IJsselstein Achterveld en in 2000 opnieuw naar IJsselstein-Zuid. In 1994 zijn de lijnnummers 100 en 101 vervangen door 60 en 61, met 260 gereserveerd voor spitsritten. Deze lijnnummers werden echter niet weergegeven op de trams.

In 2019 werd de Uithoflijn geopend, een nieuwe sneltramverbinding die in het verlengde van de lijn vanuit Nieuwegein/IJsselstein vanaf het Centraal Station naar Utrecht Science Park loopt. Omdat deze verbinding buslijn 12 vervangt, kreeg de tram lijnnummer 22. In aansluiting hierop zijn de lijnen 60 en 61 vernummerd naar 20 en 21, nadat ze waren aangepast voor de lagevloertrams van het Spaanse CAF die de nog uit de jaren '80 stammende Zwitserse SIG-trams hebben vervangen. Van deze SIG-trams is één exemplaar, de 5017, bewaard gebleven bij het Nederlands Transport Museum.


SIG-tramstel 5013 maakt op 12 mei 2012 een stop op het oude tramstation van Utrecht Centraal, om daarna buiten dienst door te rijden naar het keerspoor bij de in 2009 gesloten halte Moreelsepark. In de jaren hierna is het Utrechtse stationsgebied onherkenbaar veranderd, tegenwoordig is dit de straat waar men de fietsenstalling onder het stationsplein binnen kan rijden.

 

Op het andere spoor stond de 5026 op lijn 61 naar IJsselstein, later maakte nog de gele 5016 een stop op het aankomstspoor. Ten tijden van deze foto's was Connexxion de exploitant van de Utrechtse sneltram. Aanvankelijk was dit busmaatschappij Westnederland, vanaf 1994 Midnet en vanaf 1999 Connexxion. In 2013, niet meer dan anderhalf jaar na deze foto's, zou Qbuzz de exploitatie overnemen onder de merknaam U-OV. Bij een revisie in 2011 en 2012 werden de trams wel alvast in de kleuren van U-OV gestoken. De 5016 was toen al aan de beurt geweest.

 


Tramstel 5005 komt samen met nog een soortgenoot op 28 februari 2013 aan bij de halte Nieuwegein Zuid, het eindpunt van lijn 60. De eindbestemming is al op "Utrecht CS" gezet.

 

Nieuwegein Zuid is ook het eindpunt van spitslijn 260, waarop de 5025 hier dienst doet. Deze lijn stopt alleen op een aantal haltes langs de route van lijn 60, aangegeven met het witte bord op de rode paal die we hier ook in de verte op het perron zien staan. Jarenlang werd deze spitslijn uitgevoerd met Weense Düwags, maar vlak voordat ik deze op de foto kon zetten, gingen ze uit dienst.

 

De Weense trams stonden allen opgesteld bij de remise in Nieuwegein, waar ik nog deze foto van de 4925 en 4916 kon maken.

 


Van 2013 tot 2020 had de Utrechtse sneltram haar eindhalte bij het Centraal Station aan de Jaarbeurszijde. De tram reed niet meer vanaf de Graadt van Roggenweg via het Westplein en de Leidseveertunnel naar het Stationsplein aan de centrumzijde, maar ging sindsdien vanaf de Graadt van Roggenweg rechtdoor het Jaarbeursplein op. In het verlengde hiervan is later een nieuw traject aangelegd door de Leidseveertunnel het treinspoor te kruisen en weer aan de centrumzijde terecht te komen. Op de foto zien we tramstel 5004 samen met de 5026 klaar voor vertrek naar Nieuwegein Zuid op 23 april 2013, de eerste dag dat deze halte in gebruik was.

 

Na meerdere malen uit dienst gehaald en weer teruggekomen te zijn, waren in 2014 de Weense trams weer te zien in Utrecht. Op 6 maart 2014 was ik eindelijk een keer in de spits op Utrecht Centraal en kon ik zodoende de 4948 op spitslijn 260 op de foto zetten.

 


CAF-tramstel 6001 op lijn 22 naar Utrecht Science Park bij aankomst op de halte Station Vaartsche Rijn. De foto is gemaakt op 16 december 2020, precies een jaar nadat de reguliere exploitatie op de Uithoflijn van start ging.

 

Van juli 2020 tot januari 2021 is het volledige traject van Utrecht Centraal naar Nieuwegein en IJsselstein op de schop gegaan om het klaar te maken voor de komst van de CAF-trams. Na 37 jaar trouwe dienst viel het doek voor de SIG-trams en U-OV heeft ervoor gekozen om hier met hetzelfde type lagevloertram te gaan rijden als op de Uithoflijn. Hiervoor moesten dus alle haltes worden aangepast. De foto is gemaakt op 24 januari 2021 en toont het zevendelige tramstel 6062 op lijn 60 op de eindhalte Nieuwegein Zuid. Het is overigens ook voor het eerst dat de lijnnummers 60 en 61 vanaf buiten op de tram te zien zijn.

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb