Materieel '54 (Hondekop)

In 1954 werd door de NS een grote serie treinen besteld voor de sneltreindienst. Deze treinen kregen de naam Materieel '54, waren onderverdeeld in ondersoorten met de namen Plan F, Plan G, Plan M, Plan P en Plan Q en zijn door de kenmerkende neus bij het grote publiek bekend als de Hondekop (niet te verwarren met de Apekop, het Mat.'64 dat ten onrechte vaak Hondekop genoemd wordt). Vanaf 1989 werden de eerste Hondekoppen buiten dienst gesteld, de laatste publieke rit van een Hondekop was in 1996. Er zijn twee museumstellen: tweewagenstel 368 van het Spoorwegmuseum en vierwagenstel 766 van Stichting Hondekop. Deze laatste stichting bezit ook nog een Beneluxhondekop van de serie Mat.'57, die uiterlijk op de Mat.'54 lijkt maar technisch sterk afwijkt. Verder staat tweewagenstel 375 op een camping in Wieringerwerf.


Op de opstelsporen nabij station Haarlem, in de bocht richting Bloemendaal, stonden op 30 augustus 2008 in het kader van de materieelshow van de Haarlem 100 meerdere treinen opgesteld, waaronder Hondekop 766.

 


Vierwagenstel 766 tijdens de zogeheten Pepernotenrit op 15 november 2008 op Den Haag HS. De 766 is eigendom van Stichting Mat '54 Hondekop-vier (meestal simpelweg Stichting Hondekop genoemd), die de 766 sinds 1996 in bezit heeft en de trein normaliter in groene kleurstelling behoudt. Voor filmopnames over de Molukse treinkapingen in de jaren '70 kroop de 766 echter in de huid van treinstel 747, die betrokken was bij één van die kapingen. Omdat de 747 geen van binnen geen coach-opstelling had, zoals de 766 wel heeft, zijn voor de binnenopnames treinstel 368 gebruikt. Eind 2010 is begonnen met een revisie van het interieur en het weer terugbrengen naar de groene kleurstelling.

 

De Pepernotenrit kwam ook langs Rotterdam Stadion en is hier op de foto gezet vanaf het Stadionviaduct (lokaal beter bekend als de Breebrug).

 


De neus van tweewagenstel 386 van het Spoorwegmuseum op 13 december 2008 tijdens een open dag bij Nedtrain Leidschendam.

 

Op 30 augustus 2009 reed treinstel 386 de Heimwee-Express. Dit is de doorkomst in Driebergen-Zeist. Deze foto komt uit het tijdperk dat de Heimwee-Express nog van Hilversum naar Maarn reed.

 

Op 10 april 2011 was het wederom de beurt aan de 386, deze keer gefotografeerd bij het station van Bunnik.

 

De 386 even later weer op de terugweg, vlak voor het passeren van de voormalige spoorwegovergang bij station Bunnik.

 


De 766 in Amersfoort als driewagenstel, 10 september 2011. De B-bak is vanwege revisie tijdelijk verwijderd en elders op het terrein neergezet.

 

Hier zien we die B-bak tijdens de werkzaamheden. Het plafond is eruit gehaald, zodat er bij het lassen geen smeltend dak doorheen kan branden. Bij de deur zie je al een groengeverfd vlak, dit is een test; deze kleur blijkt echter te licht. Het witte vlak is metaalbescherming, het groene vlak daarop bleek weer te donker.

 

De kop die we hierboven niet konden zien op 31 oktober 2011 gefotografeerd vanaf station Amersfoort. Ergens gedurende 2011 is de grijze snor die we hier zien aangebracht.

 


Treinstel 386 in het Spoorwegmuseum, 8 oktober 2011. Toen dit treinstel weer terug werd geschilderd naar de groene kleurstelling, is er een veel te lichte verf gebruikt. Hierdoor krijgt het treinstel bijna een soort plastic uiterlijk, zoals hier ook te zien is.

 

In de tuin van Riekje Buivenga uit Waterhuizen staat een heus spoorwegmuseum. Naast ontelbaar veel attributen, heeft ze ook deze twee koppen van Hondekop 382 en DE2 169 in haar tuin staan. Op 23 augustus 2013 bezocht ik dit kleine museum en maakte deze foto. Klik hier voor meer uit haar collectie.

 

Op 15 augustus 2013 was de 766 nog verder in het revisieproces, al zag ze er nog niet bepaald fraai uit. Dat betekent echter niet dat er slecht aan toe ging, kijk maar eens naar de bak erachter: deze was al volledig groen.

 

Bij de andere twee bakken waren de vrijwilligers van Stichting Mat.'54 vooral bezig met restauratie van het plaatwerk en het dak. Zoals hier te zien is was er met het uiterlijk nog niets gedaan.

 


Op 17 december 2016 zag ik de 766 voor het eerst na de voltooiing van de revisie, wat voor mij ook de eerste keer was dat ik deze trein in het groen zag. We zien de 766 hier op station Hoek van Holland Haven tijdens de traditionele Oliebollenrit.

 

Een half jaar eerder is de 766 weer opnieuw in dienst gesteld en in het jaar hierna zou deze spoorlijn buiten dienst worden gesteld. Door de combinatie van die dingen kwam er aardig wat publiek op af, zoals op deze foto te zien is.

 


Op 26 maart 2017 vond het officiële afscheid van de Hoekse Lijn plaats, waarna deze spoorlijn is omgebouwd tot metrolijn. Ter gelegenheid hiervan werd er tussen Rotterdam Centraal en Hoek van Holland gependeld met drie historische treinen: Plan V 904, Muizeneus 273 en Hondekop 766. We zien hier de 766 op spoor 1 van Rotterdam Centraal.

 

De 766 even later op het doodlopende en niet vaak gebruikte spoor 3 van Hoek van Holland Haven.

 


Toen ik op 12 juli 2017 op weg was naar het concert van Guns 'n Roses in het Goffertpark, kwam ik op station Nijmegen de 766 tegen. Het treinstel is ter ere van het 150-jarig jubileum van het Rode Kruis beplakt met stickers en heeft hiervoor een aantal keer in 2017 een speciale rit gereden. Tussen twee van die ritten in verbleef het stel in Nijmegen.

 

Naast de twee museumstellen die we hierboven veelvuldig hebben gezien, is er nog een derde Hondekop bewaard gebleven. Het gaat om tweewagenstel 375, die jarenlang in het Verkeerspark Assen heeft gestaan, tot het in 2013 verkocht werd aan camping Land uit Zee in Wieringerwerf. Hier zijn allerlei bijzondere vervoersgerelateerde bed-and-breakfasts te vinden, waaronder een tourbus van U2 en een Rotterdamse Düwag-tram, en sinds 2018 dus ook Hondekop 375. Hier zien we het vakantiehuisje op 30 juli 2020.

 


Op 12 september 2021, tijdens Open Monumentendag, was het terrein van Stichting Hondekop en Stichting 2454 Crew in Roosendaal open voor bezoekers. Meteen bij aankomst was een blik te werpen op twee bakken van de 766, de andere twee stonden in de nabije loods voor een kleine revisie. De bakken die we hier zien zijn al klaar en zo te zien is er afscheid genomen van het derde frontsein.

 

De 386 van het Spoorwegmuseum langs het eilandperron van Utrecht Maliebaan op 27 november 2021.

 

Op 25 maart 2022 reed de 766 van Utrecht naar Leidschendam om daar een onderhoudsbeurt te krijgen. We zien het stel hier ter hoogte van de overweg bij Kethel.

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb