In 1991 kwam de eerste locomotief van de serie NS 1600 in dienst, welke is gebaseerd op de Franse BB 7200. De locserie was bedoeld als vervanging voor de NS 1000 en 1500 en was daarom geschikt voor zowel de reizigers- als de goederendienst. In 1999 splitste de Nederlandse Spoorwegen zich in NS Reizigers en NS Cargo, waarbij ook de serie 1600 werd verdeeld. De locomotieven van NS Cargo bleven in de serie 1600, de exemplaren voor NS Reizigers werden vernummerd naar de 1800-serie.

De 1800'en werden aan het begin van de 21e eeuw vooral ingezet met ICK- of DDM-1-stammen. Door de komst van de VIRM-4 in 2008 raakten de ICK-stammen overbodig en werden de eerste 1800'en aan de kant gezet. Toen in 2011 ook voor de DDM-1 het doek gevallen leek te zijn, kwam er een einde aan de inzet van de NS 1800. Een groot deel van deze vloot is in 2015 gesloopt.

Al snel na het opsplitsen van NS, namelijk in 2000, fuseerde NS Cargo met DB Cargo. De 1600'en verhuisden mee en reden sindsdien voor de nieuwe vervoerder genaamd Railion. In 2009 veranderde Railion haar naam in DB Schenker Rail (en in 2016 weer naar DB Cargo), waardoor de voormalige NS-machines opeens in het DB-rood op de rails verschenen. In 2020 werd de inzet van de serie 1600 bij DB Cargo beëindigd.

Vanaf 2008 begonnen de eerste locomotieven uit deze serie aan nieuwe carrières bij particuliere vervoerders, zowel 1600'en als 1800'en. Hieronder volgt een overzicht van de nog niet gesloopte exemplaren met hun huidige locnummer en de vervoerder waarvoor ze rijden.

Tweemaal een 1600 met een D-trein in de zomer van 1991. Links zien we loc 1613 met een trein van Hoek van Holland naar Berlijn op station Utrecht Centraal, rechts staat de 1656 met een trein van Wenen naar Amsterdam stil in Arnhem. De laatste loc is nu eigendom van het Spoorwegmuseum. Foto's: René Friebel.

De achter een ICL-stam hangende 1843 is zojuist via het kruiswissel van perronspoor 4 naar middenspoor 3 gereden en passeert daarbij een stilstaande DD-AR, 5 juli 2008 te Amersfoort. Om te voorkomen dat de locomotief moet omrijden op de eindstations, reden deze stammen standaard met een locomotief aan beide zijden. Naast het traject Den Haag - Arnhem ( - Nijmegen), werd deze combinatie in 2008 alleen ingezet op de route Amsterdam - Amersfoort ( - Deventer).

Een locatie die we nog een paar keer zullen terugzien op deze pagina is het emplacement Waalhaven in Rotterdam. Op 7 juli 2011 zag ik bij Shunter Waalhaven de 1608 staan en een stukje verderop, op de opstelsporen aan de Albert Plesmanweg, stond de 1620 aan kop van een rij locomotieven. Beide locs waren ten tijde van deze foto's van ACTS/HUSA, maar werden vanwege technische gebreken niet ingezet. In 2015 zijn beide machines uiteindelijk gesloopt.

Op 25 januari 2012 trof ik bij Shunter Waalhaven de 1610 aan. De loc maakte eerst ook deel uit van het bestand van ACTS/HUSA, maar is uiteindelijk doorverkocht aan Shunter als plukloc. Later dat jaar is de loc ook gesloopt.

Loc 1656 van het Spoorwegmuseum reed op 12 mei 2012 haar eerste Heimwee Express, samen met loc 1202, een Plan E, -K en -W rijtuig. Hier zien we de doorkomst te Driebergen-Zeist richting Maarn. Bij de laatste rit werd er in plaats van tot Maarn Goederen slechts tot Driebergen-Zeist gereden, waar werd kopgemaakt op het niet vaak gebruikte spoor 3.

De 1609 van HUSA op 23 juni 2012 in Amersfoort. Van de tien 1600'en die in 2008 van Railion naar ACTS zijn gegaan, zijn er uiteindelijk vier in de huisstijl van HUSA - de opvolger van ACTS - gestoken: de 1606, 1609, 1619 en 1621. Zo te zien is de 1609 ook al voorzien van de huisstijl van de plaatselijke hangjeugd.

Vanaf 2011 verscheen ook goederenvervoerder Locon met locs van dit type op het spoor. In tegenstelling tot bij HUSA waren dit locs die bij NS vandaan kwamen en dus in de 1800 waren genummerd. Locon heeft er echter voor gekozen om een eigen 9900-nummering te hanteren. Links zien we de 9905 (ex-NS 1836) op 31 juli 2012 in Apeldoorn, rechts staat de 9904 (ex-NS 1831) op 12 augustus 2012 bij Shunter Waalhaven.

Op diezelfde 12 augustus 2012 maakte ik ook deze foto van de 1618, wederom op de opstelsporen aan de Albert Plesmanweg. Opvallend aan deze loc is dat ze nog een tijd voor Railion gereden heeft, maar wel altijd de originele NS-logo's en cijfers heeft behouden. Ondanks dat hier meestal afdankertjes werden gestald, is deze loc hierna nog bij Captrain terecht gekomen.

Iets verderop in deze groep oudgedienden stond de 1607. Bij deze loc, die in 1989 de langste reizigerstrein ter wereld heeft getrokken, kunnen we zien dat het nummerplaatje op de neus ontbreekt. Deze is ongeveer een maand eerder 'vakkundig verwijderd' ten behoeve van de collectie van Cor de Rijke (www.feijenoordsemeesters.nl.), die een van de twee machinisten van deze bijzondere rit was. De 1607 is in 2015 gesloopt.

Op 17 augustus 2012 kwam ik twee van de toen vijf (uiteindelijk zeven) DB-rode 1600'en tegen op station Rotterdam Centraal. Links zien we de 1615 en rechts de 1602, die allebei eerder dat jaar deze kleurstelling hebben gekregen.

De 1612 kwam op 22 februari 2013 met een goederentrein door station Rotterdam Centraal heen. Links zien we het tijdelijke perron 10 dat over spoor 11 was aangelegd.

Van 2012 tot 2020 is loc 1835 ingezet door de Duitse maatschappij Bentheimer Eisenbahn, die in Nederland vooral goederentreinen reed tussen Rotterdam, Coevorden en Bad Bentheim. Nadat de maatschappij in 2019 weer met reizigersvervoer was begonnen, stopte in 2020 de exploitatie van Nederlandse goederendiensten. Op 25 maart 2013 kwam de 1835, officieel E01 genaamd, met een containertrein naar Coevorden door het station van Baarn.

Op 15 september 2013 was loc 1837 aanwezig bij de Open Monumentendag in Amersfoort. In 1999 is deze loc nog als enige van de hele serie in het NS Cargo-rood gestoken, maar uiteindelijk kwam de loc bij NS Reizigers terecht. Destijds was dit een van de weinige locomotieven die nog een 1800-nummer droeg en de NS-kleurstelling had, maar kort hierna is ze nog in dienst gekomen bij Locon onder het nummer 9903.

De 1828 komt met een soortgenoot - die net als zij nog de kleuren van Locon heeft maar daar niet meer voor rijdt - op 27 oktober 2018 met een autotrein door het station van Breukelen gereden.

In het voorjaar van 2020, niet langer dan een maand voor het maken van deze foto, stopte DB Cargo definitief met het inzetten van de serie 1600. De drie tot het laatst doorgebruikte machines zijn ter ere hiervan voorzien van afscheidsteksten op de zijkant. Na de buitendienststelling zijn de drie locs (van voor naar achter de 1611, 1616 en 1615) neergezet aan de Albert Plesmanweg, waar ze hebben gestaan tot de verkoop aan Railexperts later dat jaar.

Op 8 januari 2021 kwam ik naast station Amersfoort Centraal een bonte verzameling locomotieven tegen. Interessant voor nu zijn de oranje 9905 en de rode 9903. De 9905 (ex-NS 1836) is net als de meeste Locon-9900'en na het faillissement van Locon bij RailReLease terecht gekomen en dient daar als plukloc. Omdat de 9901 van Locon naar Railexperts is gegaan, heeft die vervoerder besloten om het gebruik van de 9900-nummering door te zetten. De 9903 die we op deze foto zien is dus niet dezelfde 9903 die voor Locon reed, maar de voormalige 1611 van DB Cargo. Daarachter staat nog de 1618 in de kleurstelling van Raillogix, die geïnspireerd is op die van de Franse locomotiefserie waar de 1600'en op zijn gebaseerd.

Vanaf het terrein van de voormalige wagenwerkplaats was ook nog een blik te werpen op een aantal bijzondere exemplaren. Zo zien we de 1619, die net als de 1618 in Raillogix-kleuren is gestoken, en de geblokte 1832 die van 2012 tot 2017 voor HSL Logistik heeft gereden.

Vanuit een vertrekkende trein kon ik verder nog de 9904 van Railexperts (voormalige DB Cargo 1615, zelfde verhaal als bij de 1611) en de 1621 van Captrain vastleggen.

Op 14 juli 2021 kwam ik op station Rotterdam Centraal de 1829 en 1830 van Rail Force One tegen. Beide locomotieven hebben ook eerder bij Locon dienst gedaan, als respectievelijk 9909 en 9908. Na de overname door Rail Force One is besloten de 1829 in hun eigen huisstijl te steken, maar de 1830 is oranje gebleven.

Hoewel de 1830 dus nog steeds oranje is, is dit niet dezelfde kleurstelling als bij Locon werd gebruikt. De witte neus en band rondom de loc zijn verdwenen en er zijn schuine witte banen rond de neus voor teruggekeerd. Dit is een knipoog naar de Portugese locomotiefserie CP 2600, die net als de NS 1600/1800 van de Franse BB 7200 is afgeleid en daar in deze kleurstelling rondrijdt.

Op 12 september 2021, tijdens Open Monumentendag, was het terrein van Stichting Hondekop en Stichting 2454 Crew in Roosendaal open voor bezoekers. Naast hun museummaterieel waren er ook nog een aantal locomotieven van kleine goederenvervoerders aanwezig, zoals de 9901 (ex-NS 1827) van Railexperts.

De 102001 van Train Charter Services komt op 5 maart 2022 door station Rotterdam Zuid met een Dinner Train. Dit rijdende restaurant is in 2015 begonnen onder de vlag van Railpromo, die in 2018 een drietal 1700'en aanschafte om deze dienst mee uit te voeren. Na het faillissement van Railpromo in 2019, werd het concept Dinner Train in dezelfde huisstijl voortgezet door Train Charter Services. In 2021 voegde TCS de 102001 (ex-NS 1835) aan hun vloot toe, die voorheen als E01 bij Bentheimer Eisenbahn reed.

Op 10 maart 2022 komt de 9902 (ex-NS 1616) van Railexperts door station Rotterdam Alexander met een containertrein van Rotterdam naar Coevorden. Deze 'Coevorden Shuttle' wordt ten tijden van de foto uitgevoerd door HSL Logistik, maar zij zetten vaak een 9900 van Railexperts in.

De 4401 (ex-NS 1609) van Rotterdam Rail Feeding staat op 25 maart 2022 met een keteltrein naar de Kijfhoek te wachten bij station Amersfoort Centraal.

Naast de 4401 beschikt RRF ook nog over de 4402, de voormalige 1609 die nog voor HUSA heeft gereden (en ook als zodanig eerder op deze pagina te zien is). Op 22 augustus 2022 komt deze loc als los materieel door station Rotterdam Lombardijen. Op dezelfde locatie kwam ik op 26 maart 2023 de 1837 en 1830 tegen met een keteltrein.

Op 27 april 2023 staat de 9901 (ex-NS 1827) van Railexperts op station Amersfoort Centraal klaar om loc 1251 mee te nemen, die zojuist een Koningsdagrit via de Duitse Bentheimer Eisenbahn heeft afgerond.

De 9903 (ex-NS 1611) van Railexperts trof ik een stukje verderop aan. Deze loc is in 2021 in de kleuren van Railadventure, het Duitse moederbedrijf van Railexperts, gestoken.

Tijdens een overbrengingsrit van de VSM in Beekbergen naar de ZLSM in Simpelveld op 3 december 2023 is loc 50 0073 gestrand in Nijmegen. Uiteindelijk kon de reis op 27 februari 2024 worden voortgezet, al was dit maar tot aan Den Bosch. Het transport werd begeleid door locomotieven 2454 en 9901, waarvan we de laatste hier zien op een van de voormalige kopsporen van de autoslaaptrein te 's-Hertogenbosch.