Haagse museumtrams

In Den Haag zijn er twee organisaties die zich op verschillende locaties bezighouden met het conserveren van oud trammaterieel. In de voormalige HTM-remise Frans Halsstraat is het Haags Openbaar Vervoer Museum (HOVM) gevestigd, waar de trams van de Stichting Haags Tram Museum staan gestald. Daarnaast is ook de Tramweg-Stichting actief in het behoud van het Haags trammaterieel, deze vind haar onderdak in de ook nog steeds door de HTM in gebruik zijnde remise Scheveningen.


Vierramer 274 in het Openluchtmuseum te Arnhem op 3 augustus 2012. Deze motorwagen heeft eerst vanaf 1974 bij de EMA gereden, tot ze in 1996 naar deze locatie verhuisde.

 


Op 27 januari 2013 organiseerde het HOVM een winterrit door Den Haag. Zoals gebruikelijk ging deze van start op het remiseterrein van het HOVM aan de Frans Halsstraat. We zien PCC 1210 staan wachten tot de voorgaande trams vertrokken zijn, zodat ze zelf ook de stad in kan.

 

Voorop de stoet stond PCC 1022, met de gele 1165 daarachter.

 

Voor de remise stond ook PCC 1302, de partytram, opgesteld. Deze zou die dag echter niet ingezet worden.

 

Ook de beige 1101 was nog in het museum te vinden.

 

Hier zien we bijwagen 769 uit de 750-serie, bedoeld als bijwagens voor de 800-motorwagens.

 

Het HOVM heeft niet alleen reizigerstrams, maar ook een aantal werkwagens, waaronder bovenleidingsmontagewagen H41 of "Dieseltinus".

 

Op het museumterrein trof ik verder nog deze mooie retro Opel Kadet aan. Deze hoort niet bij het museumbestand, maar zorgt samen met de trams (en een klein effectje over de foto) wel voor een leuk nostalgisch ogend plaatje.

 


Vanaf de keerdriehoek aan het Lange Voorhout/Tournooiveld vertrok op 1 april 2013 om de 10 minuten een PCC van het HOVM voor een rondrit door de stad. Hier zien we de 1210 klaarstaan in de driehoek.

 

Partytram 1302 bleef hier staan als blikvanger voor de bezoekers van de markt op het Lange Voorhout.

 

Toen de 1210 weg was gereden kwam de 1022 aan. Eerst moest er achteruit de keerdriehoek worden ingereden (let op de bestuurder uit het achterraam).

 


150 jaar tram

Op 5 juli 2014 werd in Den Haag gevierd dat er al 150 jaar trams in Nederland rondrijden. Er werd een optocht gehouden van Scheveningen naar de Grote Kerk in Den Haag, waar de nieuwe Haagse Avenio-tram officieel werd gepresenteerd in het bijzijn van Koning Willem-Alexander. Toen ik aankwam in Scheveningen, was ik al te laat om de stoet vanaf de eerste tram te fotograferen. We starten dus in het midden met bovenleidingsmontagewagen H41.

 

Ik dacht me voor het maken van deze foto's zeer strategisch opgesteld te hebben aan de Gevers Deynootweg in Scheveningen. Waar ik geen rekening mee had gehouden is ten eerste hoe druk het zou zijn qua publiek en ten tweede dat er nog gewoon autoverkeer moest kunnen passeren. We zien op deze foto's van losse PCC 1165 en PCC 1321 met bijwagen 2101 dan ook dat het verkeer van tijd tot tijd werd tegengehouden door verkeersregelaars, maar uiteindelijk heb ik vanwege de aanwezigheid van zoveel auto's besloten sommige foto's niet te plaatsen.

 

Als laatste PCC reed ook de 1315 mee. Dit is geen museumwagen, de 1315 is nog steeds in gebruik bij de HTM als meettram.

 

Na een pauze in de keerlus bij het Zwarte Pad, ging de optocht richting de Grote Kerk. Voorop reed Tweeramer 2, een van de eerste Haagse elektrische trams.

 

Het beige tijdperk werd vertegenwoordigd door onder andere Drieramer 164 en Buitenlijner 57.

 

Ook de 826 en de 215 reden nog mee. De 215 is een Vierasser en is de enige nog bestaande van zijn soort.

 


Op 30 april 2016 kwam ik bij de remise van de Kusttram in Knokke toevallig ex-HTM PCC 1006 tegen. Deze verbleef hier voor een renovatie.

 

Op 23 juli 2017 bezocht ik het Sporvejsmuseet Skjoldenæsholm in Denemarken. Voor een van de depots stond de Haagse 824, die eerst nog dienst heeft gedaan bij de EMA.

 


Op 27 april 2018 werden er ter ere van Koningsdag museumritten door Den Haag gehouden met oud trammaterieel. Er werd onder andere gereden met Ombouwer 77 van de Tramweg-Stichting.

 

Ook Buitenlijner 57 van het HOVM was van de partij. De naam Buitenlijner slaat op het gebruik op de zogenaamde buitenlijnen, waarmee de interlokale tramlijnen I¹ naar Delft, I² naar Leiden en I³ naar Voorburg worden bedoeld. Als tegenhanger van de Blauwe Tram van de NZHTM werd vooral in Leiden voor deze interlokale HTM-lijnen de naam Gele Tram gebruikt.

 


Sinds 2016 rijdt de Tourist Tram door Den Haag, een "hop on hop off"-dienst, waarbij je de hele dag in- en uit kan stappen om de stad te bekijken. Hier zien we de 1193, één van de drie trams die voor deze dienst wordt gebruikt en daarvoor ook in de oorspronkelijke beige-groene kleurstelling is teruggebracht, op 27 juli 2018 bij Den Haag Centraal.

 

Tijdens een dagje uit in Delft op 19 januari 2019 kwam ik per toeval PCC 1210 tegen op de Westvest, nabij het station.