Nederlands Openluchtmuseum
Het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem is in 1912 opgericht en geeft sindsdien met voornamelijk replica's van gebouwen een beeld van Nederland door de eeuwen heen. In 1996 besloot men, om alle delen van het park even bereikbaar te houden, een tramlijn aan te leggen. De lijn is een enkelsporige ringlijn van 1,75 kilometer lang, vooral bestaande uit rails afkomstig van de Floriade in Zoetermeer in 1992, met zes haltes. Een deel van de voormalige tramremise Westervoortsedijk in Arnhem is herbouwd als remise voor de historische trams die op het lijntje rijden. Het museum heeft zelf een aantal trams uit verschillende Nederlandse steden in bezit, maar er zijn ook vaak genoeg trams van andere musea te gast. De ritten worden verzorgd door de Stichting Museumtram Nederlands Openlucht Museum, een samenwerking tussen het Nederlands Openluchtmuseum en de Tramweg-Stichting.
Het pronkstuk van de tramlijn in het Openluchtmuseum is de 76, een replica van een Arnhemse tram uit de serie 70-75 uit 1929. Alle Arnhemse trams zijn tijdens de Slag om Arnhem in 1944 verloren gegaan en na de oorlog heeft men besloten om voor de trolleybus te kiezen. Vijftig jaar later, in 1994, begon men met het bouwen van deze replica, waarna ze in 1998 in dienst kwam. We zien de 76 hier op 5 mei 2012 in de remise van het Openluchtmuseum. Foto: Bart Tummers.
De enige Amsterdamse tram die het museum bezit is deze railreiniger RR3, die voornamelijk na sluitingstijd wordt ingezet maar wel te bezichtigen is in de remise. Foto: Bart Tummers.
Het grootste deel van het wagenpark van deze tramlijn bestaat uit voormalige Rotterdamse trams. Zo zien we hier op 3 augustus 2012 de enkelgelede Düwag 631 in een landschap waar niet veel Rotterdamse trams ooit geweest zijn.
Vierasser 536, die niet meer over de originele nummerstickers en cijferrol beschikt.
Vierasser 535 is ook in dit museum aanwezig en staat hier naast de halte ten hoogte van de Van Gendt & Loos loods en de tramremise.
In die remise (een replica van een deel van Arnhems voormalige tramremise) kwam ik ook nog wat Rotterdams materieel tegen. Het museum bezit namelijk ook bijwagen 1050, die alleen wordt ingezet bij grote drukte. Ook staat hier nog Vierasser 520, die zo'n grote revisie ondergaat dat het eerder naar nieuwbouw neigt.
Vierramer 274 is de enige vertegenwoordiger van de Haagse tram in dit museum. Deze motorwagen heeft eerst vanaf 1974 bij de EMA gereden, tot ze in 1996 naar deze locatie verhuisde.
Toen ik het museum bezocht, was ook de Amsterdamse motorwagen 72 van de Tramweg-Stichting tijdelijk aanwezig, van juni tot augustus 2012. Meteen hierna is de 72 naar Scheveningen verhuisd, waar ze tot 2016 te gast is geweest.
De 72 werd vergezeld door bijwagen 600, die hierna wel meteen is teruggekeerd naar Amsterdam.