mP (Motorpost)

Sinds oudsher vond er postvervoer via het spoor plaats. Aanvankelijk gebeurde dit met postrijtuigen die meereden in reizigerstreinen, maar omdat dit vaak voor vertragingen zorgde werden er vanaf 1956 een aantal Blokkendoos-motorrijtuigen verbouwd tot "motorpost", genummerd in de serie mP 9200. Vanaf 1965 zette de PTT in samenwerking met de NS nieuwe posttreinen in, die afgeleid waren van het Mat.'64. Deze motorrijtuigen waren genummerd in de serie mP 3000. Dat de oude en nieuwe motorposten dezelfde naam droegen komt door het spoorjargon: mP is de officiële afkorting voor "postrijtuig met motor". Omdat in de tijd van de nieuwe motorposten het nog gebruikelijk was om treinen een plannaam te geven werd dit ook het Plan mP. Vanaf 1997 vindt er geen postvervoer per spoor meer plaats. De mP's zijn nog een tijdje gebruikt voor kleine goederentreinen, maar het grootste deel raakte snel in onbruik. Vandaag de dag is mP's 3032 nog steeds in gebruik als meetrijtuig bij Eurailscout, de 3024 is daar het plukrijtuig voor en de 3029 en 3031 zijn bewaard als museumstukken (bij respectievelijk Stichting 2454 Crew en het Spoorwegmuseum).


Op 5 juli 2008 trof ik een kleine mP-reünie aan in Amersfoort. We zien hier de geel-rode 3027 met daarachter nog de rode 3030. In 1994 zijn een aantal motorposten bij NS Cargo terecht gekomen voor het rijden van werkplaatstreinen. Toen NS Cargo in 2000 Railion werd, waren dit de enige twee resterende mP's van die vloot. Tot 2005 zijn ze nog gebruikt om jaarlijks het antislipmiddel Sandite aan te brengen op het spoor. Een paar maanden voor het maken van deze foto is de 3030 nog ingezet om een net gemoderniseerde SGMm van Bad Bentheim naar Leidschendam te brengen, maar 2008 was tevens het jaar dat de revisietermijn van beide mP's verliep. Of dat ten tijde van deze foto al was gebeurd weet ik niet, maar van nogmaals inzetten was al geen sprake meer. In juni 2009 zijn ze allebei gesloopt.

 

Hiernaast stonden nog de beide rood gekleurde 3029 en 3034, die door NS Railinfrabeheer (later ProRail) werden ingezet voor meetritten met het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS. De 3029 deed dit samen met de 3024 tussen Heerenveen en Steenwijk, de 3034 reed samen met de 3033 tussen Heerlen en Maastricht. Van de twee motorposten die we hier zien is de 3029 terechtgekomen bij Eurailscout als onderdelenleverancier voor hun twee meet-mP's.

 


mP 3032 tijdens een railinspectie op 25 maart 2013 in Roosendaal. Dit was de eerste mP die voor Eurailscout is omgebouwd tot meetrijtuig, namelijk al sinds 1992. Foto: Jeffrey Zeitzen.

 

Bij de wagenwerkplaats in Amersfoort trof ik op 8 januari 2021 de 3024, alias Jim, aan. Begin 2019 is Eurailscout gestopt met het inzetten van Jim.

 


Dezelfde 3029 die we op de tweede foto op deze pagina zagen, kwam ik op 3 januari 2012 tegen in Zutphen. De motorpost is hier door Eurailscout deels geplukt ten behoeve hun andere materieel en is er hier duidelijk een stuk slechter aan toe dan vier jaar eerder.

 

Op 15 september 2013 was de 3029 weer terug in Amersfoort, specifiek om te dienen als plukrijtuig voor de 3024, die in 2008 als mP 'Jim' aan de slag is gegaan bij Eurailscout.

 

Op 15 november 2019 bracht ik weer een bezoek aan de wagenwerkplaats in Amersfoort, waar ik mP 3029 en Plan U 151 aantrof. De 151 was destijds nog van de Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHD), maar is in 2020 overgedragen aan de Stichting 2454 Crew. Ongeveer tegelijkertijd heeft die stichting ook de 3029 overgenomen van Eurailscout, wat ervoor heeft gezorgd dat er na 23 jaar alsnog een tweede museum-mP is bijgekomen.

 


Op 30 mei 2021 maakten de twee museum-mP's die ons land rijk is een rit van het Spoorwegmuseum naar Blerick. Met de 3031 op kop kwam de trein in de volle zon door station Eindhoven Strijp-S. Van deze mP heb ik jaren hiervoor al eens een foto gemaakt, maar die achtte ik in zoverre niet gelukt dat het fijn was hem nu weer eens vast te kunnen leggen.

 

Achterop reed de 3029 van Stichting 2454 Crew, die nu helemaal is opgeknapt en in de PTT-huisstijl van de jaren '70/'80 is gestoken. In de maanden hiervoor kwam ik er bij elke rit die deze mP maakte net een dag of zelfs enkele uren te laat achter dat er iets ging gebeuren. Zelfs op de terugweg van deze rit stond ik per toeval zonder mijn camera in de aanslag op station Helmond Brandevoort, precies wanneer de 3029 langskwam. Gelukkig heb ik hem eerder op de dag wel eindelijk eens vast kunnen leggen.

 


Op 12 september 2021, tijdens Open Monumentendag, werd de locatie van Stichting Hondekop en Stichting 2454 Crew in Roosendaal geopend voor publiek. Ook mP 3029 van de 2454 Crew was hierbij aanwezig.

 

Sinds 2022 heeft Stichting 2454 Crew ook Plan V 904 in de collectie. Tijdens een evenement bij de SGB in Goes op 27 mei 2022 waren de 3029 en 904 met de neuzen gebroederlijk naast elkaar gezet.