NS 200 (Sik)

De met een benzinemotor aangedreven 'locomotors' (of 'locomotoren', beide zijn juist) van de serie 100 kwamen in 1930 in dienst bij NS als rangeerhulp. Al vanaf 1934 werd de serie 200 gebouwd, bestaande uit grotere locomotoren dan de serie 100. Vanwege het geluid van de uitlaat kreeg deze serie locomotors de bijnaam Sik. De productie van de locomotoren is doorgegaan tot in de jaren '50. De serie 200 (doorlopend tot in de 300) was pas in 2008 volledig buiten dienst bij NS. Er zijn overigens nog een aantal bedrijven, waaronder bijvoorbeeld Nedtrain, die nog gebruik maken van locomotors uit deze serie. Verder zijn Sikken vaak te vinden bij museumorganisaties als rangeerloc of zijn ze ergens neergezet als statisch monument.

Hieronder volgt eerst een lijst van de overgebleven Sikken met de naam van hun museumorganisatie of locatie en aanduiding of er een foto van op deze pagina te vinden is. De foto's zijn gerangschikt op locnummer.

No. Locatie Foto No. Locatie Foto No. Locatie Foto No. Locatie Foto
203 STAR 248 ZLSM 293 MBS x 335 Utrecht x
204 STAR 249 STAR 297 Deventer 338 Lierop
209 SEIN 250 Tilburg 299 SEIN 342 Waalhaven
210 SDL 252 SDL x 300 SEIN 345 NSM x
211 SDL x 253 Horn 301 SHD 346 SHM x
213 SEIN 254 Amersfoort x 303 Steinbach (D)
347 SDL x
214 SEIN 259 MBS x 307 VSM 350 SEIN
217 Uden 262 SGB 309 VSM x 352 Aalsmeer
218 VSM 264 SGB x 311 NSM x 353 STAR
222 SEIN 265 VSM 314 GSS x 354 Waterhuizen x
225 VSM x 267 Maastricht 316 CSY 355 Den Haag
228 SSN x 270 GOLS x 319 Uden 357 Enschede
231 GSS 271 SHM x 320 Marrum 358 Best
232 WIJS x 276 SDL x 321 VSM x 359 Haarlem x
234 Waalhaven x 283 Loon op Zand 323 Sneek 360 Winkel
238 Uithoorn 285 SDL 326 Barneveld 361 SGB
242 MBS x 286 STIBANS x 327 GSS 362 NSM x
243 SHD x 288 SHM 328 Katwijk 363 SEIN
244 Deelen x 289 GOLS x 329 Huis ter Heide x 366 SVM
246 2454 Crew x 291 Tynaarlo 331 Engeland 368 MBS x
247 SEIN 292 SEIN 334 SHD x 369 SEIN

Locomotor 211 bij de voormalige wagenwerkplaats te Amersfoort, 10 september 2011. Stichting De Locomotor (SDL) heeft de rijvaardige 211 overgenomen toen ze is afgestoten door NedTrain Maastricht. Sinds 2017 staat ze in Groenlo.

 

De 225 van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM) in oorspronkelijke kleurstelling te Beekbergen op 9 november 2011. In 2020 is een revisie afgerond waarbij de 225 volledig is teruggebracht naar de staat van de jaren '60, waarbij bijvoorbeeld het op deze foto nog aanwezige zwaailicht is verwijderd.

 

 

Sik 228 van de Stoom Stichting Nederland (SSN) is op 23 augustus 2008 bezig met het rangeren van stoomloc 01 1075. Dit is de enige locomotor van de SSN en wordt voornamelijk gebruikt voor rangeerbewegingen op hun terrein.

 

Sik 232 op 7 april 2012 op het toenmalige terrein van de Vereniging voor Behoud van Spoormaterieel Haarlem (BSH). Deze organisatie was eerder dat jaar opgericht om het wagenpark van Stichting Werkgroep IJmuider Spoorlijn (WIJS) te beheren. Stichting WIJS was op zijn beurt weer een onderdeel van de HIJSM, die de spoorlijn Velsen - IJmuiden nieuw leven wilde inblazen als museumspoorlijn. Over de levensloop en perikelen van de HIJSM is op de pagina over de Plan U meer te lezen. De BSH is begin 2020 opgeheven vanwege het verdwijnen van de vaste standplaats die we hier zien. Als laatste overblijfsel van de collectie is Sik 232 begin 2021 officieel overgedragen aan de Stichting 2454 Crew.

 

Sik 234 als monument bij Shunter te Rotterdam Waalhaven, 12 augustus 2012. De locomotor heeft hier van 2010 tot 2019 gestaan, daarna is ze verhuisd naar het Straatbeeldmuseum Van IJsseldijk te Moerdijk.

 

Kraansik 242, hier bij de Museum Buurtspoorweg (MBS) bekend onder locnummer 19, op 26 december 2011 in Haaksbergen. In 2001 werd de 242 overgenomen van Strukton, waarna de locomotor - op de kraan na - groen is gemaakt. Uiteindelijk is de 242 begin 2017 na een revisie weer in het geel-grijs verschenen.

 


De 243 van Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHD) op 9 september 2012, tijdens Open Monumentendag, bij de wagenwerkplaats in Amersfoort. De locomotor komt hier net uit een twee jaar durende revisie gerold, wat waarschijnlijk de reden is dat de nummerstickers nog ontbreken.

 

Een jaar eerder, tijdens Open Monumentendag 2011 op 10 september, was de 243 er nog niet zo goed aan toe. Op de foto zien we de 243 door Plan U 113 een loods in geduwd worden.

 


Locomotor 244 op 8 januari 2021 in Amersfoort. Deze Sik heeft een aantal jaren als monument bij de vliegbasis Deelen gestaan, maar toen vrijwilligers van de SHD de motor na jaren stilstand alsnog aan de praat kregen, is ze naar Amersfoort verhuisd. Hier wordt de 244 gereviseerd, zoals op de foto te zien is, en zal hier blijven om te rangeren totdat ze weer verplaatst kan worden naar vliegbasis Deelen.

 

Kraansik 246 op 7 april 2012 in Haarlem, samen met een Gs-goederenwagen die fungeert als woning.

 

 

Sik 252 van de SDL op 10 augustus 2011 in Amersfoort. De locomotor is momenteel in bruikleen bij de Stichting Industrieel Erfgoed Meierij, die haar in 2017 heeft overgebracht naar Veghel.

 

 

De 254 in een loods in Amersfoort, ook tijdens Open Monumentedag 2011. Twee maanden hiervoor is de 254 particulier eigendom geworden en in 2017 is ze overgebracht naar Haarlem, waar de andere Sik uit deze collectie al een tijdje stond.

 

Sik 259, bij de MBS bekend onder het locnummer 17, in hun loods in Boekelo op 26 december 2011. Volgens het internet is deze locomotor tot op de dag van vandaag nog in bruikleen van Strukton en dus geen eigendom van de MBS, maar of dit waar is kan ik niet met zekerheid zeggen.

 

Bakkie 521 en Sik 264 in de loods van de Stoomtrein Goes-Borsele (SGB) te Goes op 8 augustus 2011. De 264 is in 1999 bij de SGB terecht gekomen en is van 2008 tot 2010 gereviseerd, waarbij ze is teruggebracht naar de staat van 1936.

 

Sik 270, die nog een tijd lang door Railpro is gebruikt, bij de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij in Winterswijk. Foto: Bart Tummers.

 

Sik 271 op 17 juli 2007 bij de locatie van BAM in de sporendriehoek bij Den Haag Centraal. Foto: Fred van Eijk.

 

Op 15 september 2013 legde ik Kraansik 276 vast tijdens de Open Monumentendag in Amersfoort. Ook op 12 september 2021 kwam ik de 276 tegen, ditmaal bij de Open Monumentendag in Roosendaal.

 

Op 22 oktober 2011 trof ik de 286 van de STIBANS zonder motorkap aan in Blerick.

 

Sik 289 op 3 september 2011 in Beekbergen. Ondertussen staat deze locomotor in Winterswijk.

 

 

Sik 293 van de MBS, maar gestoken in de huisstijl van Vopak, op 26 december 2011 in Haaksbergen. Bij de MBS draagt deze locomotor het nummer 16.

 

Kraansik 309 van de VSM te Beekbergen, 9 november 2010.

 

 

Sik 311 staat op 8 oktober 2011 in het Spoorwegmuseum opgesteld voor een tweetal koninklijke rijtuigen. Dit is overigens de enige Sik die altijd de originele groene kleurstelling behouden heeft.

 

Op 16 april 2016 was ik in Nijmegen, waar ik op een opstelterrein een aangename verrassing tegenkwam: Sik 314 vergezeld door nog twee onbekende exemplaren, een rij Buffels, een zwik dubbeldeksrijtuigen en een hele hoop Plan V's.

 

Sik 321 van de VSM tijdens Terug naar Toen 2011 in Beekbergen.

 

Sik 329 op 18 augustus 2011 in Dordrecht. De 329 is door Volker Stevin gebruikt bij de aanleg van de 'Beneluxlijn' (onderdeel van de Calandlijn, nu deel van lijn C) van de Rotterdamse metro in Schiedam. Hierbij is de locomotor in de huisstijl van dit bedrijf geschilderd en zijn er wat kleine aanpassingen verricht, zoals nieuwe treeplanken. Sinds 2004 stond de Sik op een parkeerterrein van Volker Stevin aan de Wieldrechtseweg in Dordrecht, maar als ik het goed heb is ze in 2020 daar weggehaald.

 

In december 2011 is de 334 samen met de 301 door de VSM overgedragen aan de SHD. Op 8 januari 2021 trof ik de locomotor aan in Amersfoort, samen met loc 2205 en een Plan C-meetrijtuig.

 

Naast station Utrecht Zuilen staat sinds 2009 de 335 als monument voor de tegenover liggende oude fabriek van Werkspoor, waar deze Sik ook is gebouwd. Op 18 mei 2012 maakte ik daar deze foto.

 


Op 7 april 2010 trof ik Sik 345 zonder nummerstickers aan in het Spoorwegmuseum.

 

Op 27 november 2021 staat de 345 wederom buiten, vergezeld door een DDM-1-tussenrijtuig en kraansik 362, en nu met nummerstickers.

 


Sik 346 tijdens het evenement Haarlem 100 op 30 augustus 2008. Deze locomotor is in de jaren '90 bij Strukton terecht gekomen en rond 2000 terzijde gesteld. Later heeft een particulier deze Sik onderhouden, waardoor ze enige tijd in Wijhe heeft gestaan. In 2005 heeft de STAR in Stadskanaal deze locomotor overgenomen, waarna ze weer bij de SHM in Medemblik terecht kwam. De 346 dient vandaag de dag als plukloc voor de 288 en staat als monument bij de familie Blokker in Hoorn.

 

Sik 359 op 25 oktober 2012 in Haarlem, vergezeld door de 232. Deze locomotor was destijds in bruikleen bij de BSH, maar was eigendom van een particulier. Wat er na het stoppen van de BSH met de 359 is gebeurd is mij onbekend, waarschijnlijk is ze nog steeds in beheer bij deze particulier.

 

Sik 347 staat sinds 2004 bij het Havenmuseum in Rotterdam, waar voorheen Bakkie 512 stond. We zien de 347 hier op 31 maart 2008.

 

In de tuin van Riekje Buivenga† uit Waterhuizen bevond zich een heus spoorwegmuseum. Naast ontelbaar veel attributen, had ze ook Sik 354 in haar bezit, inclusief een stukje spoor om op heen en weer te rijden. Op 23 augustus 2013 bracht ik een bezoek aan dit kleine museum.

 

Kraansik 362 op 7 april 2010 in het Spoorwegmuseum. De locomotor is door het museum in bruikleen van Nedtrain.

 

Kraansik 368 (bij de MBS rijdend onder locnummer 18) staat op 26 december 2011 in Haaksbergen klaar om de rijtuigen voor de stamppotrit te rangeren.