NS 500 (Bakkie/Hippel)

De locserie NS 500 (doorlopend in 600 en 700) waren drieassige diesellocomotieven die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog van de London, Midland and Scottish Railway werden overgenomen. Na een aantal ruilingen bleven er uiteindelijk 10 Engelse 'Bakkies' (ook wel Hippels) in Nederland, de 501-510. Vanaf 1946 werden deze tien Bakkies ingezet in de rangeerdienst in Utrecht, Zwolle en later ook Rotterdam Feijenoord. De locs bevielen goed en er werden nog eens 115 exemplaren besteld. Na wat vernummeringen waren de Bakkies in drie soorten verdeeld: de 500-serie, die geen doorgaande luchtrem had en alleen voor rangeerwerk kon worden gebruikt, de 600-serie, die deze remmen wel had en dus ook geschikt was voor korte goederentreinen, en de 700-serie, die zonder motoren werd geleverd (deze werden door Stork in Nederland ingebouwd). Rond 1990 zijn er 23 600en verbouwd tot radioloc, waarna ze vernummerd werden in 671 - 693.

Tussen 1969 en 1973 werden de 501-510 en 701-715 afgevoerd. De 511-545 gingen vanaf 1976 uit dienst, gevolgd door de 601-665 in 1991. Na de splitsing van NS in 1999 gingen er 17 Bakkies naar NS Reizigers, 35 naar NS Cargo (later Railion) en 3 naar NedTrain (die toch meestal van NS huurde). Van 2004 tot 2007 hebben de laatste exemplaren afscheid genomen van hun oorspronkelijke eigenaar. Naast dat er vanaf dat moment geleidelijk aan een aantal Bakkies naar museumorganisaties vertrokken zijn, is er nog een aanzienlijk aantal bij andere vervoerders terecht gekomen.

Vandaag de dag is de verdeling als volgt:

Origineel / huidig nr.
Eigenaar Foto Origineel / huidig nr. Eigenaar Foto
508 Spoorwegmuseum 627 685 Rail Force One
512 Spoorwegmuseum 629 Spoorwegmuseum x
521 SGB x 632 687 Rail Force One
532 VSM x 636 VSM
601 671 Rail Force One 639 ZLSM
604 VSM 640 Railpro x
605 673 Spoorwegmuseum x 642 691 BT Trains
609 STAR 647 602 Railpro
611 676 Jacko Fijn Techniek x 649 692 Rail Force One
612 ZLSM 650 VSM x
614 603 Railpro x 652 604 Railpro x
618 VSM 658 SSN x
621 683 Rail Innovators Group x 660 MBS x
626 601 Railpro x 662 2454 Crew

500-serie

Van de serie 500 zijn er vier exemplaren bewaard gebleven, waaronder een bij de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM). Het gaat om de 532, die we hier zien in Beekbergen op 9 november 2010.

 

De Stoomtrein Goes-Borsele (SGB) beschikt ook over een exemplaar, namelijk de 521. Op 8 december 2011 staat ze samen met Sik 264 in een van de SGB-loodsen te Goes.

 


605 / 673

Bakkie 673 op het buitenterrein van het Spoorwegmuseum, 8 oktober 2011. In 1955 kwam de loc in dienst als 605 en in 1989 werd ze als eerste Bakkie voorzien van radiografische besturing. Om de serie radiolocs te onderscheiden van de rest werden ze vernummerd naar 671 - 693. Hoewel de 673 al enige tijd eigendom van het Spoorwegmuseum was, is ze nog tot 2010 ingezet door Nedtrain.

 

Toen ik op 24 maart 2012 weer een bezoek bracht aan het Spoorwegmuseum, stond de 673 er bij in deze op Delfts Blauw gebaseerde uitvoering. Dit was in het kader van de tentoonstelling 'Stencil Station' van kunstenaar Hugo Kaagman. Naast deze loc zijn ook een goederenwagon en de zogenaamde Unimog onder handen genomen. Sindsdien is het uiterlijk van de 673 niet meer gewijzigd, want op 27 november 2021 trof ik de loc aan in nog steeds dezelfde uitmonstering.

 


611/676

De 611 is ook omgebouwd tot radioloc en werd daarom omgedoopt tot 676. In 2004 heeft Rotterdam Rail Feeding (RRF) zeven locomotieven overgenomen, waarvan twee als plukloc. De overige vijf kregen een nummer in de serie 1-5, waarbij de 611/676 het nummer 4 kreeg. In die hoedanigheid zien we de loc op de linker foto, op 25 februari 2012 op de Maasvlakte. De loc is in 2013 bij Locon terecht gekomen, waar ze het nummer 9702 kreeg en in de oranje huisstijl werd gebracht. In die hoedanigheid zien we de loc op de rechter foto op 7 september 2013 in Apeldoorn.

 

Dezelfde 9702 op 8 januari 2021 bij de wagenwerkplaats in Amersfoort. Na het faillissement van Locon in 2017 is de loc eigendom geworden van Jacko Fijn Techniek, die haar vooral ter beschikking stelt aan Rail Force One en Eurailscout.

 


614/679

Ook de 614 is verbouwd tot radioloc, waarbij ze het nummer 679 kreeg. In 2013 is deze loc overgenomen door Railpro, waarna het RRF-locnummer 3 werd vervangen door 603. We zien de loc links als RRF 3 op de Maasvlakte op 25 januari 2012, en rechts als Railpro 603 in Roosendaal op 12 september 2021.

 


621/683

Loc 621 behoorde ook tot de groep die radiobesturing kreeg en later werd overgenomen door RRF. Hierdoor werd de loc eerst vernummerd naar 683, waarna ze een tijd lang het nummer 5 droeg. In 2013 ging de loc naar Locon, waar ze het nummer 9701 kreeg. Na hun faillissement in 2017 is de loc onder het nummer 683 bij Rail Innovators Group terecht gekomen, die haar vooral ter beschikking stelt aan Rail Force One. Links zien we de loc als RRF 5 op 25 januari 2012 op de Maasvlakte, rechts als oranje 683 in Amersfoort op 8 januari 2021.

 


626/684

Een stukje verderop dan de andere RFF-locs die we hier hebben gezien, stond de RRF 1 ook op 25 januari 2012 op de Maasvlakte. Deze loc kwam in dienst als 626 en werd later radioloc 684. In 2013 kwam de loc bij Railpro terecht, waar ze sindsdien het nummer 601 draagt.

 


629

De 629 van het Spoorwegmuseum in hun loods te Blerick, 22 oktober 2011. Per toeval heb ik in mei van dat jaar op de snelweg het transport per dieplader van de 629 naar Blerick zien gebeuren. De loc staat hier opgeborgen, in 2016 is er een revisie gestart die nog niet is afgerond.


640

Een van de twee pluklocs van RRF was de 640, hier op 25 januari 2012 op de Maasvlakte. De gele kleurstelling heeft ze te danken aan haar vorige carrière bij Strukton. In 2013 is de 640 als plukloc naar Railpro gegaan, waarna ze in 2023 is overgenomen door Stichting 2454 Crew om als plukloc te dienen voor hun 662.

 


650

Net als de 640 hierboven is de 650 tussen 1999 en 2007 ingezet door Strukton, waarna ze is overgenomen door de VSM. We zien de loc hier op 30 augustus 2008 op het terrein van de SSN in Rotterdam, niet lang voordat de loc op transport ging naar Beekbergen.

 

Op 3 september 2011 kwam ik tijdens het jaarlijkse VSM-evenement Terug naar Toen in Beekbergen de 650 weer tegen, maar nu weer in het oorspronkelijke dieselgroen.

 


652/689

Als laatste van de RRF-locs zien we no. 2, de voormalige 652 die bij de inbouw van radiobediening het nummer 689 kreeg. Deze loc is sinds 2013 eigendom van Railpro, waar ze rijdt onder het nummer 604 (het nummer 602 was al vergeven aan de voormalige 647).

 


658

Na inzet in de Sloehaven kwam de 658 in 2006 bij de Stoom Stichting Nederland (SSN) terecht. We zien de loc hier op 16 juli 2011 bij het Stoomdepot van de SSN in Rotterdam. Er is al een beetje geëxperimenteerd met de groen kleurstelling; op het kastje aan de zijkant is een proeflaag donkergroene verf aangebracht. Na een revisie is de loc in 2023 rijvaardig en in groene kleurstelling verschenen.

 


660

Bakkie 660 van de Museum Buurt-Spoorweg (MBS) in Haaksbergen op 26 december 2011. Het verkrijgen van deze loc in 2007 heeft er voor gezorgd dat de MBS de meest uitgebreide collectie kleine diesellocomotieven van het land heeft.

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb